Loondoorbetaling in geval van thuisquarantaine en verwante vragen

Een gezinslid van uw werknemer heeft griepverschijnselen. Er is contact geweest met de huisarts. Deze zegt: binnen blijven, aankijken, als het erger wordt weer bellen. De gezinsleden moeten volgens de richtlijnen van RIVM ook binnen blijven. Uw werknemer kan daardoor niet naar het werk. Thuiswerken is geen optie.

Wat is thuisquarantaine?
We spreken van thuisquarantaine of gezinsquarantaine als iemand die niet ziek is thuis moet blijven totdat zeker is dat deze persoon niet besmettelijk is voor anderen. Zie ook de informatie van de overheid hier ("Mijn huisgenoot heeft klachten. Moet ik nu ook thuis blijven van werk?").

Hoe lang duurt gezinsquarantaine?
De gezinsisolatie kan worden opgeheven wanneer het gezinslid van uw werknemer 24 uur klachtenvrij is.

Welke maatregelen moet een werkgever nemen?
De werkgever moet zorgen voor een veilige werkplek. Wat daaronder wordt verstaan en welke maatregelen u moet nemen leest u op de websites van RIVM en Rijksoverheid.

Moet ik het loon van deze werknemer doorbetalen?
De hoofdregel is: een werknemer houdt recht op loon, ook als hij niet aan het werk is, behalve als dit wordt veroorzaakt door iets dat voor zijn eigen rekening hoort te komen. De vraag is dan natuurlijk, komt zo'n quarantaine voor rekening van de werknemer of van de werkgever? Dat is dus een beetje afhankelijk van aan wie je het vraagt.

De kans is groot dat de werkgever het loon toch zal moeten doorbetalen. Het schurkt toch tegen een soort van ziek zijn aan – de werknemer wordt vastgehouden vanwege besmettingsgevaar. En laten we wel wezen: de werkgever zit dan ook niet op deze werknemer te wachten en zal hem of haar niet eens willen toelaten tot de werkplek.

Het formele antwoord op de vraag is derhalve:
Kan de medewerker niet werken door een andere oorzaak dan ziekte (denk aan bedrijfssluiting of een quarantaineplaatsing uit voorzorg)? In het algemeen geldt in deze situatie: een medewerker heeft recht op loondoorbetaling, tenzij de oorzaak van het niet werken voor zijn eigen rekening komt. Als een werknemer gedwongen thuis moet zitten (bijvoorbeeld omdat hij uit voorzorg in quarantaine moet of vanwege bedrijfssluiting), dan is de werknemer (nog) niet ziek, maar behoudt hij het recht op loondoorbetaling omdat de oorzaak niet voor zijn rekening en risico komt.

Mijn werknemer moet in quarantaine. Is dit gedekt door mijn verzuimverzekering?
Als uw werknemer in quarantaine gaat, is hij niet ziek, maar heeft hij contact gehad met een patiënt met een bewezen of vermoedde infectie of komt hij uit een gebied waar het virus wijdverspreid aanwezig is. Op de website van het RIVM staat uitgelegd waar de werknemer zich aan moet houden. Zolang de werknemer niet ziek is, moet u loon doorbetalen.

Bang om besmet te worden op het werk.
Ik moet naar mijn werk, maar ik ben bang om daar besmet te raken. Kan ik dan thuis blijven?
Dat kan niet zomaar. Van een werknemer die zelf geen klachten heeft, die niet tot enige risicogroep behoort en waarvoor het niet mogelijk is om thuis te werken, mag je als werkgever verlangen dat die werknemer komt werken.
De werkgever moet dan wél zorgen dat er ook daadwerkelijk een veilige werkomgeving is. Dus dat de regels die het RIVM gesteld heeft, in acht worden genomen.
Als dat niet het geval is, is het de vraag of de werkgever van een werknemer kunt verlangen dat die komt werken. Als de werknemer tot een risicogroep behoort zal afhankelijk van de specifieke omstandigheden maatregelen moeten worden getroffen.

Kortdurend of langdurend zorgverlof bij ziekte van kind of partner
Is een kind of partner van uw werknemer thuis én is deze ziek – misschien wel door COVID-19 – waardoor deze verzorging behoeft, dan kan uw werknemer voor noodzakelijke verzorging zorgverlof opnemen. Dit kent twee vormen: kortdurend en langdurend zorgverlof. Kortdurend zorgverlof duurt per jaar maximaal tweemaal de wekelijkse arbeidsduur. De werknemer krijgt tijdens dit verlof minimaal 70% van zijn loon doorbetaald, met het wettelijk minimumloon als minimum. Tijdens het langdurend zorgverlof – dat jaarlijks maximaal zesmaal de wekelijkse arbeidsduur bedraagt – heeft de werknemer geen recht op loon. Maar ook in deze situatie bestaat natuurlijk de mogelijkheid om resterende vakantiedagen op te nemen.

Wat moet ik doen als mijn werknemer geen kinderopvang heeft?
Uw werknemer dient samen met zijn of haar partner tot een oplossing te komen, waarbij elk zijn of haar verantwoordelijkheid dient te nemen. Vervolgens hebben de werkgever en werknemer een verantwoordelijkheid om aanvullende afspraken te maken.

Als werkgever kunt u de medewerker 1 of 2 dagen de tijd geven (calamiteitenverlof) om dat te regelen. Lukt dit niet, dan kan de werknemer vrije dagen opnemen of kijken of er andere vormen van (onbetaald) verlof mogelijk zijn, bijvoorbeeld ouderschapsverlof of dat het schuiven met werktijden wellicht helpt.

Kan ik mijn werknemers verplichten vakantiedagen op te nemen?
Een werkgever mag een werknemer niet verplicht vakantie laten opnemen als er door het coronavirus minder werk is. Vakantie kan alleen in overleg worden opgenomen. Dat geldt ook voor Atv-dagen.

Kan een werknemer zijn vakantieplannen intrekken omdat zijn reis niet door gaat?
Een werknemer kan zijn werkgever vragen zijn vakantieplannen in te trekken. Alleen als de werkgever een zwaarwegend bedrijfsbelang heeft, mag hij dit verzoek weigeren. Een zwaarwegend belang is bijvoorbeeld dat de werkgever al een vervanger heeft aangenomen om het werk te kunnen doen en er niet genoeg ander werk tijdens de voorgenomen vakantieperiode is. Een andere gewichtige reden zou kunnen zijn dat niet alle vakanties verschoven kunnen worden, omdat dan later in het jaar rooster technische problemen ontstaan. De werkgever moet dit wel aannemelijk maken.