Interview | Een goed eindresultaat realiseren met een digitaal bouwwerkdossier

Hibin is nauw betrokken bij het thema traceable bouwen. Ook ketenverantwoordelijkheid is belangrijk voor de sector. Waar tijdens alle bouwfasen kan er iets fout gaan met een product? Wordt een product wel op de juiste manier toegepast? Staat het op de juiste plek in een BIM-model? Hibin leden hebben behoefte aan duidelijkheid op het gebied van ketenverantwoordelijkheid, vertelt programmamanager Ad Blokker. “Een digitaal bouwwerkdossier draagt positief bij aan duidelijkere ketenverantwoordelijkheid.”

Snel een ‘lek’ boven water

“De brand in de Grenfell Toren in Engeland toont de enorme gevolgen van verkeerd gebruik van een product. Daar is plaatmateriaal aan een buitengevel geschroefd die alleen geschikt was voor binnen. In dit geval wil je achteraf de gegevens boven water kunnen krijgen van hoe het kan dat deze plaat voor binnen, aan de buitenkant van de gevel is bevestigd. Staat dat verkeerd in het ontwerp van de architect? Is er iets fout opgenomen in het bestek? Hebben de uitvoerders op de bouwplaats hun werk verkeerd gedaan? Zeg het maar. Met een digitaal bouwwerkdossier heb je een stuk authenticatie in handen dat bijdraagt aan het voorkomen van fouten. Ook heb je zo een ‘lek’ sneller boven water, je hoeft niet eerst het bouwwerk uit elkaar te halen. Bij een terugroepactie of fabricagefouten is het fijn wanneer je in een digitaal bouwwerkdossier kan terugvinden waar het materiaal allemaal is toegepast. Denk aan de bolletjesvloeren die destijds zijn verwerkt in betonnen vloeren. Niemand weet nu meer waar ze precies zijn gebruikt, terwijl een gebouweigenaar moet weten of dat materiaal in zijn bouwwerk is verwerkt. Een digitaal bouwwerkdossier laat zien dat producten op de juiste manier zijn gebruikt, met de juiste certificaten en advisering erbij.”

Europese verordening voor bouwproducten (CPR)

“Onze achterban zal de voordelen van een Digitaal Bouwwerkdossier meteen snappen, maar op dit moment wordt eerst afgewacht welke wet- en regelgeving definitief gaat gelden voor de sector. De Europese verordening voor bouwproducten (CPR) vereist dat bij alle producten de milieukenmerken duidelijk zijn. Ook alle geteste certificaten moeten aantoonbaar zijn. Als een soort bijsluiter met CE kenmerk moet er vanaf 2027 ook bij alle bouwmaterialen specifieke data verplicht gecommuniceerd worden. Dit kan prima via standaarden als ETIM en DICO, maar een producent moet de data wel beschikbaar hebben. Daar zit de uitdaging. Vooral kleinere producenten hebben moeite met het op de juiste manier beschikbaar stellen van data.  Als je maar tien producten levert, dan is het makkelijker om te werken met Excel. Maar zij zouden ook aangehaakt moeten worden en bijvoorbeeld een standaard als ETIM gebruiken.”

Data voor je laten werken

“Bewustwording van hoe data voor je kan werken is belangrijk. Bedrijven zien het nu soms nog als een belasting, maar je moet de zaken goed op orde brengen voor de toekomst. We zien nu de vraag vanuit de aannemer ontstaan naar CO2 gegevens, zowel op productniveau als van de bedrijfsvoering. Degene die zijn producten goed gedigitaliseerd heeft, kan met een druk op de knop de volledige CO2 uitstoot op productniveau uit het systeem laten rollen. Dat scheelt veel werk. Een bedrijf dat zijn PIM nog niet gevuld heeft, die moet bij de leverancier te rade gaan wat ongeveer de CO2 uitstoot is en moet dan een aantal schattingen maken over de eigen CO2 uitstoot. Het duurt weken voordat je alle gegevens bij elkaar hebt.

Een bedrijf als Wienerberger heeft digitaliseren volledig omarmd en ook het toepassen van standaarden. Het bedrijf loopt voorop met circulair bouwen, het is bijvoorbeeld bezig met het terugwinnen van grondstoffen uit eigen producten. Het moederbedrijf van Wienerberger zit in Wenen en op Europees niveau leeft al veel meer het besef dat bedrijven een andere koers moeten gaan varen en data nodig hebben. Commercieel gezien levert deze koppositie ook een voordeel op. Wienerberger zit bij alle groothandelaren aan tafel om te praten over hun manier van werken, dat levert een voorkeurspositie op bij handelaren en aannemers.”

Een goed resultaat voor de gebouweigenaar

“Een discussie is wel tot welk detailniveau je data wilt gaan delen. Moet je de data van elk schroefje weten, of houden we het bij bouwdelen? Vanuit de bouwmaterialensector willen we data zo gedetailleerd mogelijk beschikbaar hebben. Wij zouden het liefst weten welke fabrikant een gipswand heeft geleverd, dan kan je eenvoudig achterhalen of de gipswand hergebruikt kan worden. Voor een architect hoeft het allemaal niet zo gedetailleerd. Die wil gewoon een witte gipswand, daar stopt de verantwoording. Een bouwer maakt dan die witte wand en wil het liefst zelf bepalen wat erin zit. Uiteindelijk moet een gebouweigenaar in de toekomst wel weten welk materiaal precies verwerkt is. Als die dat vereist als opdrachtgever, dan zal iedereen in de keten daaraan moeten meewerken. Uiteindelijk hebben we allemaal een gemeenschappelijk belang, namelijk een goed resultaat voor de gebouweigenaar realiseren en daar helpt een digitaal bouwwerkdossier bij.”

Ad Blokker, programmamanager Hibin

Download de whitepaper Digitaal Bouwwerkdossier