Marktontwikkelingen en trends
Scenario's
Scenario 1: Perfecte handel
De groothandel in bouwmaterialen is in 2025 flink door ICT beïnvloed. De kern van de groothandel is niet langer de voorraad, maar de geautomatiseerde datahuishouding. Papier is taboe. Zoeken-vinden-bestellen-leveren en factureren – alles gebeurt papierloos.
Personeel geeft op basis van data een perfect bouwadvies: Past dit product in het profiel van de klant? Zijn er betere alternatieven? Voldoen de producten wel aan de eisen van duurzaamheid en circulariteit?
Ook worden de data gebruikt om de vraag te voorspellen. Wanneer heeft een klant een product nodig? Zo draagt de groothandel bij aan het optimaliseren en verduurzamen van de logistiek.
De bouwmaterialengroothandel is 24/7 in bedrijf, want op de bouwplaatsen wordt zeven dagen in de week gewerkt. De bouwmaterialengroothandel heeft bouwhubs geopend: locaties net buiten de stad waar alle bouwmaterialen samenkomen en zo nodig geassembleerd/prefab worden voorbereid. In de juiste hoeveelheid voor een dag werk worden producten vaak ’s nachts naar de bouwplaats getransporteerd. Afval komt via dezelfde weg terug. Ook de bouwvakkers komen op de bouwhub samen, ze parkeren hun auto, drinken hun koffie, schaften in de horecafaciliteiten en worden in busjes naar de bouwplaats vervoerd. Bouwhubs zijn niet alleen de logistieke centra van de bouw, maar ook de kenniscentra van de bouwgroothandel. Dit mag wel iets uitgebreider/duidelijker. Hoezo kenniscentra van de bouw?
De bouwhubs zijn belangrijk voor grootschalige renovatiebouw; waarom niet ook nieuwbouw? Niet alles komt prefab van de fabriek, toch, of hub als printfaciliteit? Om de klimaatdoelstellingen te halen, maken grote partijen als corporaties op grote schaal hun woningen energieneutraal. Hele wijken gaan door de molen. Voor kleinschalige nieuwbouw en renovatie heeft de groothandel verkooppunten verspreid in de stad. Kleine aannemers en zzp’ers halen daar hun materialen en krijgen persoonlijk advies.
Scenario 2: Bouwmontage
Gebrek aan personeel heeft tot versnelde industrialisatie in de bouw geleid. De bouwmaterialengroothandel heeft op deze trend ingespeeld door zich te specialiseren in het prefabriceren van bouwonderdelen. De productie is verplaatst van de bouwplaats naar de magazijnen en loodsen van de groothandel. Dat zijn fabrieken in plaats van opslagplaatsen geworden. De productie vindt just in time plaats, waardoor de prefabonderdelen op het juiste moment naar de bouwplaats vervoerd kunnen worden.
Als fabrikanten doen de groothandels mee in consortia bij aanbestedingen. Ze nemen van aannemers verantwoordelijkheden – en dus risico’s – over. De bouwmaterialengroothandel vormt een belangrijk scharnierpunt in de circulaire economie, doordat ze afgedankte bouwmaterialen weer inneemt en hergebruikt.
Anno 2025 is de uitdaging van grootschalige nieuwbouw om op basis van grootschalige standaardisering toch tot individuele oplossingen te komen: mass customization. De bouwgroothandel heeft gezorgd voor de innovaties in de prefabricage en de logistiek die nodig waren om mass customization mogelijk te maken.
De industrialisering van de bouw heeft tot een tweedeling in de bouwmaterialengroothandel geleid. Het ene deel heeft zich gespecialiseerd in prefabricage. Ze zijn daarmee producenten in plaats van handelaren geworden. Het andere deel van de bouwmaterialengroothandel heeft zich gericht op kleinschalige nieuwbouw en renovatie en is gevestigd op locaties verspreid over stad en land.
Scenario 3: Smart bouwplatform
In 2025 heeft de bouwwereld revolutionaire veranderingen doorgemaakt: volledig geprefabriceerde bouwwerken, superslimme bouwketens en bouwonderdelen met eigen digitale intelligentie die onderling verbonden zijn via het Internet of Things en zelf informatie geven over bv. benodigd onderhoud en resterende levensduur.
Smart bouwen heeft alle partijen in de keten in compleet andere posities gebracht. Traditionele aannemers bestaan niet meer. Hun rol is overgenomen door innovatieve start-ups en gespecialiseerde tech-concerns. Apparaten en machines doen het werk, productiemedewerkers worden overbodig. Hand- en denkwerk wordt geautomatiseerd door artificial intelligence en robotisering.
Smart bouwen levert smart buildings op. Gebouwen zijn superecologisch en duurzaam. Anno 2025 rollen hele gebouwen uit de 3D-printer. Er zijn OEM’s, ofwel Original Equipment Manufacturers ontstaan. OEM’s fabriceren niet zelf, maar stellen een bouwproduct samen uit onderdelen die door talloze toeleveranciers worden geproduceerd. De OEM’s zijn merken en spreken daardoor hun klanten aan. Zij leveren (eind)producten met merkkarakteristieken, bijvoorbeeld de meest duurzame woning, het goedkoopste appartement, de flexibelste fabriekshal.
De functie van de bouwmaterialengroothandel is overgenomen door branchevreemde tech-bedrijven. Zij bieden platforms die vraag en aanbod bij elkaar brengen. Administratie, financiering en levering worden via de blockchain en smart contracts volledig digitaal afgehandeld. Voorfinanciering is niet meer nodig.
Scenario 4; Bouw-as-a-service
Ontwikkelingen in de bouw zijn niet zo snel gegaan als gedacht. De bouwwereld is traditioneel gebleven. Innovatie is eerder uitzondering dan regel. De crisis ging voorbij, er werd jaren achtereen weer volop gebouwd. De hoge winstmarges maakten dat innovatie weinig urgent werd gevonden. De bouwplaats staat in 2025 nog steeds centraal.
Toch hebben twee maatschappelijke trends wel degelijk grote invloed gehad op de bouw. De eerste is de noodzaak de gebouwde omgeving te verduurzamen. Al was het maar om aan de doelstellingen van het Klimaatakkoord van Parijs te voldoen. Woningen worden in hoog tempo CO2- en energieneutraal omgebouwd en nieuw gebouwd. De tweede trend was dat mensen steeds minder aan bezit hechten.
Deze twee trends zorgen ervoor dat woningen en bouwwerken steeds vaker als service door aannemers en projectontwikkelaars aangeboden worden. Gebruikers zijn volledig ontzorgd als het gaat om energiehuishouding, onderhoud, afvalverwerking of renovatie. Je koopt geen woning, maar je leaset hem.
Bij grootschalige nieuwbouw en renovatie is de bouwmaterialengroothandel steeds meer een partner van de aannemer. De groothandel wordt mede-investeerder en blijft vaak eigenaar van de geleverde bouwmaterialen, ook al is de bouw afgerond.
Bij kleinschalige nieuwbouw en renovatie is het onderscheid tussen groot- en detailhandel opgeheven. De bouwmaterialenhandel levert aan iedereen: van aannemer tot zzp’er, van professional tot doe-het-zelver.