Gratis opleidingsvouchers voor nieuwkomers in de branche
RAPPORT | ABN AMRO: ESG & Economie (februari 2024)
Broeikasgas impact-analyse van sectorspecifieke koolstofarme technologieën
ABN Amro heeft een zeer uitgebreid rapport gepubliceerd over de koolstofarme technologieën in elke sector en weg naar de klimaatdoelstelling om klimaatneutraal te worden. De sectoren bouwmaterialenindustrie, bouw en retail & groothandel worden daarin ook besproken. In dit artikel gaan we in op de belangrijkste bevindingen, uitdagingen en knelpunten voor deze sectoren.
7. Bouwmaterialenindustrie
De bouwmaterialenindustrie wordt in de publicatie geïdentificeerd als een van de voorhoede sectoren die in staat zijn om klimaatneutraliteit voor 2050 te bereiken. De bouwmaterialenindustrie, een energie-intensieve sector, maakt stappen naar klimaatneutraliteit door het inzetten van koolstofarme technologieën. Veelgebruikte strategieën omvatten elektrificatie van processen, inzet van hernieuwbare energie, en vervanging van gas door alternatieven zoals warmtepompen, waterstof, en zonnekracht. Ondanks uitdagingen zoals schaalgrootte en economische haalbaarheid, is de sector op koers om de 2030 klimaatdoelen te overtreffen en streeft naar het bereiken van netto-nul emissies ruim voor 2050. Dit succes is mede te danken aan de beschikbaarheid van technologieën op verschillende niveaus van ontwikkeling (TRL 4-9), die essentieel zijn voor emissiereductie. De toekomstige duurzaamheidseisen worden strenger, maar met de huidige kennis en technologieën is de bouwmaterialenindustrie in staat om rond 2047 koolstofneutraliteit te bereiken, afhankelijk van toekomstige innovaties en het ambitieniveau van de sector.
15. Bouw
De bouwsector in Nederland staat voor een aanzienlijke uitdaging om de klimaatdoelstellingen voor 2030 te halen, voornamelijk door zijn gefragmenteerde aard en de complexiteit van het bouwproces met vele betrokken partijen. Ondanks een focus op duurzaamheid, zoals energie-efficiëntie en circulariteit, is de broeikasgas(BKG)-emissiereductie sinds 1990 slechts met 1% afgenomen, waarbij een recente lichte toename is waargenomen. Om de doelstelling van een 55% reductie ten opzichte van het niveau van 1990 te bereiken, moet de sector jaarlijks minimaal 6% reduceren vanaf het niveau van 2022.
De bouwsector verbruikt nog steeds veel fossiele brandstoffen, met aardolieproducten als belangrijkste energiebron. Hoewel het gebruik van aardolie en gas is afgenomen, is het elektriciteitsverbruik gestegen. Verbeteringen in efficiëntie sinds 2016 hebben niet geleid tot evenredige BKG-emissiereducties.
Om koolstofneutraliteit te bereiken, is innovatie in koolstofarme producten, diensten, en bouwprocessen cruciaal, naast een holistische benadering voor emissiereductie die samenwerking in de hele waardeketen vereist. Overheidsondersteuning door subsidies en duidelijke regelgeving is ook essentieel. Technologieën zoals energieopslag, brandstofvervanging, en optimalisatie van bouwprocessen zijn sleutels tot emissiereductie.
Ondanks een grote vraag naar nieuwe woningen en infrastructuur, en toenemende regelgevingsdruk, verloopt de verduurzaming van de bouwsector relatief traag. De sector heeft meer innovatieve en economisch haalbare technologieën nodig om bouwprocessen toekomstbestendig te maken. In het basispad tot 2030 wordt een traag verloop van verdere verduurzaming verwacht, met elektrificatie als een belangrijke maar uitdagende strategie.
Voorbij 2030 is een combinatie van koolstofarme technieken noodzakelijk om het doel van netto-nul uitstoot in 2050 te bereiken, wat ambitieus, stimulerend overheidsbeleid vereist. De EU-Taxonomie en CSRD kunnen bijdragen aan transparantie en versnelling van BKG-reductie. Volgens het huidige inzicht zal de bouwsector pas na 2050 koolstofneutraliteit bereiken, tenzij innovatieve netto-nul-technologieën worden geïntroduceerd.
16 Retail en groothandel
De retail- en groothandelssector kan broeikasgasemissies verminderen door te investeren in gebouwenisolatie, energie-efficiëntie, en het gebruik van hernieuwbare energie zoals zonnepanelen en warmtepompen. Maatregelen zoals het verminderen van voedselverspilling, het aanbieden van meer seizoensgebonden en biologische producten, en het elektrificeren van het wagenpark dragen bij aan emissiereductie. De sector staat echter voor uitdagingen door transitierisico's zoals veranderend overheidsbeleid, technologische ontwikkelingen, en consumentenvoorkeuren. In een basisscenario tot 2030 wordt een trage verduurzaming verwacht, met een beperkte bijdrage van warmtepompen. In een proactief scenario wordt aanzienlijk meer gedaan aan gebouwenisolatie en inzet van warmtepompen, gedreven door financiële steun en ambitie om te verduurzamen.
Voor 2050 moeten retail- en groothandelsbedrijven investeren in koolstofarme technologieën en duurzame bedrijfspraktijken om aan de toenemende regelgeving te voldoen en koolstofneutraliteit na te streven. In alle scenario's wordt het 2050-doel echter niet bereikt zonder significante doorbraken in technologie na 2030. De sector zou rond 2053 koolstofneutraliteit kunnen bereiken, afhankelijk van de introductie van innovatieve netto-nul-technologieën in de toekomst.